De gelukkeling

Een vriendin vertelde me over haar nieuwste inzicht. Het ging over de strijd tussen hoofd en hart. Ze had daarbij een aanname die ik met haar deelde. Namelijk dat in contact staan met je gevoel iets positiefs was dat je gelukkiger zou moeten maken. En die aanname klopte niet, zo legde ze uit.

Ik was verbaasd geweest dat dat thema, hoofd-en-hart, haar parten speelde. Ik ken haar niet als iemand die in haar hoofd leeft. Intuïtief als ze is, doet en zegt ze de meest rake dingen. Dat er daarmee toch nog heel wat is dat ze nìet uitspreekt, was iets wat ik me niet gerealiseerd had. Maar inderdaad, het hart op de tong heeft ze zeker niet. En wat ze doet zegt natuurlijk niets over hoe ze over zichzelf oordeelt. Dat alleen al zette me aan het denken.

In contact met je gevoel.  Kennelijk had ik daar een aantal automatische oordelen over. En die oordelen klopten niet. Zo dacht ik dat intuïtief en sensitief zijn gelijk stond aan je gevoel laten spreken. Dat mensen me analytisch of rationeel noemen stoort me al jaren. ‘Helemaal eens dat ik dat vroeger deed, in mijn hoofd leven. Maar tegenwoordig volg ik niet alleen mijn verstand en laat ik mijn intuïtie boekdelen spreken. Zien ze dat dan niet?’ Door wat ze zei realiseerde ik me dat in contact staan met je hart, niet hetzelfde is als dat hart volgen of vertellen wat je voelt. En wat je uit, wat je doet of zegt, dat is nu eenmaal wat een ander van je ziet.

Haar ontdekking dat die andere aanname niet klopte, namelijk dat dicht bij jezelf zijn gelukkig zou moeten maken, sloeg bij mij in als een bom. Niet zo’n grote bom die tot ontploffing komt. Maar zo’n verfbom onder water die eerst alleen wat reuring geeft, en dan daarna golf voor golf het hele water verkleurt. Ik kon er ineens niet meer op dezelfde manier naar kijken.

Dicht bij jezelf zijn, in het hier en nu.  Op weg naar huis bleven die woorden bij me hangen. Woorden waar ik zo blij over ben dat ik ze heb leren kennen. Omdat ze voor mij betekenen dat ik bewust gelukkig kan zijn met kleine dingen. Tevreden om wie ik ben. Goud waard. Dat. Maar dat is niet waar ze op doelde. In je hart: wat je voelt waar laten zijn. En wat je denkt ook. Ongeacht hoe je hoofd daar verder over oordeelt. Ik had dat contact met mezelf leren herkennen op de goede momenten. Maar op de minder goede dagen verzette ik me tegen die treurigheid alsof er wat mis met me was. Wat stom. Was dat.

Wie heeft ooit beweerd dat in contact staan met jezelf per se mooi moet zijn? Dat dat je blijer maakt, of gelukkiger? In contact staan met jezelf betekent dat je waarneemt wat je voelt. En dat hoeft natuurlijk helemaal niet altijd positief te zijn. Op momenten dat het leven gewoon is wat het is, is wat je voelt helemaal geen vrolijkheid. Het is dan op zijn best stil, maar meestal toch wat somberder dan dat.

Haar uitleg gaf dat gevoel een plek waar ik me al zo vaak zorgen over had gemaakt. Die treurigheid die me soms zo plots kon overvallen. Zeurend aanwezig op de achtergrond van mijn dag. Zonder dat het tot tranen leidde, omdat het zo erg nou ook weer niet was. Ik was bang geweest dat ik het aan de kanker had overgehouden. Dat ik daardoor mijn leven onterecht als een halfleeg glas was gaan zien, terwijl ik wist dat het ook halfvol was. 

Ik begreep ineens wat het was. Dat gevoel. 

‘Het is weemoed,’ zei ik als vanzelfsprekend, in antwoord op haar vraag naar herkenning. Het is wat je voelt als je het leven (nederig) neemt voor wat het is. Als je het accepteert. Als je toegeeft dat het leven niet alleen mooi is. Het is ook eenzaam. Genadeloos. Hard. Vol onvermogen. Menselijk en vol fouten. Als ik het leven neem voor wat het is, mezelf koester voor wie ik ben, dan accepteer ik ook die schaduwzijde. Bij het kunnen genieten van het kleine, bij dat diepe weten, daarbij hoort ook het besef dat er heel veel treurig is aan het leven dat we lijden. 

Al die momenten waarop ik niet had begrepen waarom die treurigheid er plots was. Ook dat was natuurlijk gewoon in contact staan met m’n hart. Ook dat was in het hier en nu leven. Maar dan op een moment dat er niets vrolijks te vieren was. Als ik bijvoorbeeld de stilte voelde drukken op mijn dag. Of mijn lijf weer vol pijntjes zat en ik me daar niet door af probeerde te laten leiden. Of als ik het volhouden moe was. De vaste wil om er het beste van te maken even in de koelkast stond.

Dat loslaten, dat berusten, dat ‘zijn’ waar ik zo goed in geworden was. Het is onlosmakelijk verbonden. De andere kant van de medaille. Als je loslaat en de dingen neemt voor wat ze zijn, kom je ook onder ogen dat er dingen zijn die je niet leuk vindt. Zonder dat je ze kunt veranderen. Terwijl het je wel treurig maakt. Inmiddels heb ik dat gevoel leren dragen zonder de noodzaak het te verdrijven. Omdat ik erop vertrouw dat het weer goed komt op een dag. Of vanzelf ook goed zal worden als het niet goed is. Ik zag alleen nog niet dat ook dat gevoel iets goeds had.

In echt contact zitten de meest oprechte lessen verscholen. En altijd onverwacht. Zoals zij niet naar haar gevoel luisterde, terwijl ze het wel hoorde. Zo oordeelde ik over het zien van een halfleeg glas, zonder in het halfvolle te geloven, terwijl ik wist dat het hetzelfde was.